کتان Linseed, Flaxseed

سایر اسامی: بزرک

نام انگلیسی: Linseed, Flaxseed

نام علمی: Linum usitatissimum

مشخصات: گیاهی علفی، یک یا دوساله به ارتفاع 10 تا 100 سانتیمتر، برگ ها باریک و سرنیزه ای، گلها دارای پنج گلبرگ و به رنگ آبی آسمانی یا زرد، دانه ها قهوه ای روشن، بدون بو، شفاف و لغزنده.

اندام دارویی: دانه گیاه و روغن حاصل از آن.

دامنه انتشار: اکثر نقاط ایران به ویژه نواحی مرکزی.

مواد مؤثره: موسیلاژ، روغن، گلیکوزید های سیانوژیک.

خواص درمانی: ملین، مؤثر در درمان التهاب معده و روده و سوء هاضمه، مسکن التهاب گلو (خوراکی)، رفع تحریکات جلدی و التهابات پوستی نظیر اگزما (موضعی).

شیوه استفاده:

• خوراکی:برای رفع یبوست 1 تا 2 قاشق غذاخوری دانه و به دنبال آن 1 تا 2 لیوان آب مصرف شود، مصرف همزمان مایعات به مقدار زیاد مهم است.
• خیسانده:دو قاشق از دانه ها خیس شود پس از مدتی لزج غلیظی تولید می شود که می توان آن را برای رفع التهاب معده و گلو به کار برد.
• جوشانده:یک قاشق دانه کتان در دو لیوان آب جوشانده شود وقتی حجم آب به نصف مقدار اولیه رسید مصرف شود.
• روغن:جهت ملیّن بودن می توان روزانه 1 تا 2 قاشق روغن کتان استفاده کرد.
• موضعی: 30 تا 50 گرم دانه را خرد کرده، در یک لیوان آب اندکی جوشانده و به صورت گرم و به حالت مرهم روی موضع می گذارند.

عوارض جانبی:

دانه کتان در موارد انسداد روده نباید مصرف شود. به علاوه در موقع استفاده باید مقدار کافی آب نوشیده شود. از مصرف دانه های کتان نارس خودداری گردد چون باعث بروز مسمومیت می شود.

ملاحظات:

روغن کتان به سرعت فاسد می شود و نباید مدت طولانی نگهداری شود. دانه خرد شده نباید بیشتر از 24 ساعت نگهداری شود. دانه کتان نباید بو و مزه مشخص یا تندی بدهد.